Gewijzigde eigendomsregels voor o.m. sociale huurders
Sedert 01 oktober gelden andere eigendomsregels voor sociale huurders. Deze wijzigingen kwamen er nadat de Raad van State op 17 september 2024 besliste dat de toen geldende eigendomsregels in strijd waren met het gelijkheidsbeginsel.
Problematische eigendomsregels
De Vlaamse regering besliste immers enige jaren geleden om de eigendomsregels aan te scherpen door te stellen dat iedere vorm van eigendom van een onroerend goed (gebouw, bouwgrond, …) zou leiden tot het verlies van de sociale huurwoning of van de plaats op de wachtlijst. In de praktijk betekende dit dat ook mensen die een klein aandeel in een onroerend goed erfden of in handen kregen via een schenking de pineut waren. Of afstand moesten doen van de erfenis of schenking. Het Vlaams Huurdersplatform trok naar de Raad van State die hen op 17 september vorig jaar gelijk gaf.
Nieuwe eigendomsregels sedert 01 oktober 2025
- Er wordt geen rekening meer gehouden met een gedeeltelijke eigendom. Mensen die een sociale woning huren, mogen dit erf- of schenkingsdeel zonder enig gevolg aanvaarden.
- Wie volle eigenaar wordt van een onroerend goed (woning, bouwgrond, …) kan geen sociale woning huren. Sociale huurders die volle eigenaar worden van een onroerend goed krijgen een opzegtermijn. Tijdens deze termijn moeten ze het onroerend goed verkopen of de sociale woning verlaten.
- Vrijwillig eigendom weggeven blijft wel uitgesloten, ook in de nieuwe regels. Wie in de drie jaar vóór inschrijving bewust een deel van zijn woning heeft verkocht of geschonken om aan de voorwaarde te voldoen, is er dus aan voor de moeite.
- Ook wie op de wachtlijst staat voor een sociale huurwoning doet zijn voordeel met de nieuwe regels: bij onvrijwillig mede-eigenaarschap (schenking, erving) wordt je niet geschrapt van de wachtlijst. Dit blijft wél zo bij volledig eigenaarschap. En ook hier geldt de regel dat vrijwillige overdrachten in de drie jaar voor inschrijving of actualisering een probleem blijven.
De nieuwe regels houden rekening met de kritiek van de Raad van State. Mensen die deels eigenaar worden van een onroerend goed via erfenis of schenking kunnen niet zomaar vrij beslissen over het goed dat zij deels in eigendom hebben gekregen. Ze kunnen er niet zomaar wonen, kunnen het niet zomaar doorverkopen of huuropbrengsten uit puren, … Hiervoor moeten ze immers rekening houden met hun mede-eigenaars.
Controle
Vrijwillig een eigendom verkopen om toch maar aan de regels voor een sociale huurwoning te voldoen, is dus niet toegestaan. Er wordt een periode in rekening gebracht van 3 jaar vóór inschrijving in het centraal inschrijvingsregister.
Deze voorwaarde wordt gecontroleerd en gebeurt:
- Bij inschrijving in het centraal inschrijvingsregister (dus als je op de wachtlijst komt).
- Bij de tweejaarlijkse actualisering van het dossier van de aanvrager.
- Bij de toewijzing van een sociale woning.
Niet alleen voor huurders
De nieuwe regels gelden niet alleen voor huurders van een sociale woning, maar ook voor sociale koopwoningen, sociale kavels, bijzondere sociale leningen en huurwaarborgleningen.
Nog niet alles is duidelijk
- Sommige gezinnen verloren in het verleden hun sociale woning omda ze gedeeltelijk eigenaar werden. Anderen hebben hun aandeel in de erfenis of schenking weggeschonken of voor een veel te lage prijs verkocht, om er toch maar vanaf te zijn. Voor hen is er momenteel geen compensatieregeling voorzien.
- Wie als kandidaat-huurder van de wachtlijst werd geschrapt omwille van de aanvaarding van een aaneel in de schenking of erfenis van een onroerend goed, kan zich opnieuw inschrijven op deze lijst. Minsiter Depraetere beloofde dat ze met behoud van de oorspronkelijke inschrijvingsdatum terug op deze lijst zouden verschijnen. Tot op heden is daar echter nog geen regelgeving opgemaakt.
- Sommige kandidaat-huurders verloren hierdoor ook hun huurpremie en leden dus schade. In de nieuwe regelgeving is er echter geen compensatieregeling voorzien.
Ondersteuning
Het huurdersplatform – dat de klacht indiende – voorziet zelf geen rechtstreekse ondersteuning aan individuele huurders. Wel staan zij de huurdersbonden bij in hun werk en verdedigen zij hun belangen bij overheden, adviesraden, … Wie als huurder van een sociale woning nood heeft aan advies of verderde ondersteuning kan terecht bij de huurdersbond. Meer informatie over hun structuur en werking vind je via www.huurdersplatform.be/hb.