Het vernieuwde sociaal telecomtarief: een kritische reflectie

Minister De Sutter kondigde vorig jaar al aan dat er een vernieuwd sociaal telecomtarief zat aan te komen. Het doel van dit vernieuwde tarief: ervoor zorgen dat alle rechthebbenden ook effectief gebruik zouden maken van dit tarief. Het oude tarief schoot namelijk zijn doel voorbij: van de naar schatting 600 000 rechthebbende gezinnen zou slechts één derde effectief ook gebruik gemaakt hebben van dit sociaal tarief.

Ondertussen is de operatie in gang gezet en hebben de eerste rechthebbenden al een brief in de bus gehad. Hiermee kunnen ze naar een telecomoperator stappen die het sociaal tarief aanbiedt om alles in orde brengen. Een strak plan met een mooie opzet, maar helaas ook een duet met een paar valse noten in:

• Ten eerste is niet iedere telecomoperator verplicht om het sociaal tarief aan te bieden, maar alleen de grote spelers zoals Telenet, Proximus, … Dat beperkt dus de keuze voor de rechthebbenden en werkt mogelijk ook marktverstorend qua o.a. concurrentiepositie.
• De nieuwe formule is gebaseerd op een sociaal internetabonnement, met de mogelijkheid om andere diensten zoals telefonie extra aan te kopen. Dat heeft wel wat gevolgen:
  • Wie vanaf 1 maart 2024 in aanmerking komt voor het sociaal tarief, kan het oude tarief niet meer aanvragen. Wie geen vast internet wil om één of andere reden zal dus kind van de rekening zijn. Ofwel betaalt deze persoon voor een sociaal internetabonnement dat hij niet gebruikt om bijkomend telefonie aan te vragen, ofwel schakelt deze persoon noodgedwongen over op een commercieel telefoontarief.
  • Wie ingaat op het vernieuwde sociaal tarief kan niet meer naar het oude systeem terugschakelen. Vanaf 1 maart 2024 kan het oude tarief immers niet meer aangevraagd worden.
  • Beide systemen van sociaal tarief kunnen niet gecombineerd worden. Voor het hele huishouden kan er immers maar één begunstigde van de sociale korting of het sociaal internetabonnement zijn.
• Mensen met een verhoogde tegemoetkoming voor gezondheidszorg hebben geen recht op het sociaal internetabonnement. Bovendien zijn er nog groepen die gebruik konden maken van de vroegere sociale korting, maar in het nieuwe systeem uit de boot zullen vallen, zoals bijvoorbeeld mensen die via de mutualiteit een arbeidsongeschiktheidsuitkering krijgen. Zij moeten dus gebruik blijven maken van het oude systeem.
  De FOD Economie heeft trouwens een tool ontworpen waarmee je kunt nagaan of je in aanmerking komt voor het sociaal internetabonnement. Je vindt deze tool hier terug (inloggen met e-id of via Itsme noodzakelijk).

Wie voor 1 maart 2024 al recht had op de sociale korting (oud sociaal telecomtarief) kan ervoor kiezen om die korting te behouden. Deze personen moeten dus niet ingaan op het aanbod van het sociaal internetabonnement. Zij mogen de brief die ze hiervoor krijgen dan ook negeren. Dit recht op behoud van de oude sociale korting is echter niet oneindig. In volgende situaties dienen zij immers alsnog over te schakelen op het vernieuwde sociaal telecomtarief:

• De begunstigde verandert van operator.
• De begunstigde verandert van tariefplan.
• De operator waar de begunstigde klant is, biedt het tariefplan niet langer aan.
• De begunstigde verhuist.
• De begunstigde voldoet niet langer aan de voorwaarden voor de oude sociale korting, maar komt wel nog in aanmerking voor het sociaal internetabonnement.

Met deze vernieuwingsoperatie heeft de minister alvast een belangrijke horde genomen door de mensen die in aanmerking komen voor het vernieuwde tarief op de hoogte te brengen. Het aantal gezinnen dat er ook effectief gebruik van zal maken, stijgt hierdoor waarschijnlijk, wat een goede zaak is.

Het is wel jammer dat de minister eenzijdig gekozen heeft voor een internetaansluiting als basis voor het vernieuwde sociaal telecomtarief. Hierdoor vallen rechthebbenden die om een of andere reden geen vast internet willen uit de boot.
Wie voor 1 maart 2024 al rechthebbende was, kan tijdelijk het recht op de oude sociale korting behouden, maar zal vroeg of laat toch moeten overschakelen. En wie na 1 maart rechthebbende wordt, heeft helemaal geen keuze meer en zal wellicht meer betalen.

Hen wacht hoe dan ook vroeg of laat de denkoefening: kies ik voor een sociaal internetabonnement dat ik niet gebruik en koppel ik daar telefonie aan of kies ik voor een (mogelijk duurder) commercieel telefoontarief?
Of hoe het vernieuwde sociaal telecomtarief voor een aantal rechthebbenden asociaal dreigt te worden…

Nochtans kan dit volgens OKRA makkelijk opgelost worden door mensen de keuze te geven: willen ze het basistarief voor 19 euro inzetten op vast internet, dan wel op (vaste) telefonie? In beide gevallen kunnen ze dan nog kiezen voor extra diensten of voor een upgrade van het basisaanbod. En het hoeft de schatkist geen extra eurocent te kosten…