Verlenging van de ‘verdachte periode’ bij schenking

Schenken en schenken is twee

Een schenking kan op verschillende manieren gebeuren, al is deze keuze niet altijd vrij. Wanneer we over ‘schenken’ spreken, dan moeten we het onderscheid maken tussen de geregistreerde schenking en de niet-geregistreerde schenking:

• Het basisprincipe is dat een schenking voor de notaris moet gebeuren. Dit gebeurt via de zogenaamde schenkingsakte en wordt als dusdanig ook geregistreerd. Op de schenking moet een schenkbelasting betaald worden, bovenop het ereloon van de notaris. Omdat deze schenkbelasting al betaald werd, wordt er bij het overlijden van de schenker geen erfbelasting meer betaald. De schenkbelasting is trouwens een ‘progressieve belasting’, wat betekent dat het tarief hoger wordt naarmate de waarde van het geschonken onroerende goed groter is.
• Voor roerende goederen (juwelen, een geldsom, …) ben je echter niet verplicht om de schenking te laten registreren. Dit kan dus perfect zonder de tussenkomst van een notaris. Je hoeft dan ook geen schenkbelasting te betalen. Afhankelijk van de situatie kan je dan overgaan tot een ‘onderhandse gift’ of tot een ‘bankgift’. Bij het eerste geef je de schenking letterlijk van hand tot hand, bij het tweede gebeurt dit via overschrijving. Of er al dan niet erfbelasting betaald moet worden, hangt dan af van de zgn. ‘verdachte periode’. Dit is de periode die begint op de datum van schenking en eindigt op de overlijdensdatum van de schenker.

Uitbreiding verdachte periode

In het nieuwe Vlaamse regeerakkoord werd opgenomen dat deze verdachte periode uitgebreid wordt van 3 naar vijf jaar. Deze uitbreiding gaat al in vanaf 01 januari 2025.  Als de de schenker binnen de verdachte periode van vijf jaar – te rekenen vanaf de datum van schenking – sterft, dan is dus erfbelasting verschuldigd.

Deze maatregel is overduidelijk bedoeld als opbrengstmaatregel. Hoe langer de verdachte periode is, hoe groter de kans dat op goederen die belastingvrij geschonken werden, alsnog erfbelasting verschuldigd zal zijn. En die tarieven liggen beduidend hoger. Op die manier wil de Vlaamse Regering bank-en handgiften ontmoedigen ten voordele van de geregistreerde (notariële) schenking.

Een overzicht van de geldende tarieven bij schenk- en erfbelasting

• Schenkbelasting
• Erfbelasting

Goed om weten

• Wanneer de schenker overlijdt, moeten de bevoordeligden zelf aan kunnen tonen dat de verdachte periode al verstreken is.  Daarom is het wijs om zowel bij een hand- als bij een bankgift een aangetekende brief op te maken en te versturen naar de bevoordeligden die het tijdstip van de schenking bevestigd. Idealiter wordt dit dan nog aangevuld met een ondertekende en gedateerde overeenkomst tussen schenker en de bevoordeligde(n).
• Wie geld, effecten, … schenkt, zal dit in de praktijk met een bankgift moeten doen. Banken zullen amper nog mee willen werken aan een onderhandse gift in zo’n situaties. Dit is wel nog mogelijk voor de schenking van bijv. juwelen, kunst, auto’s, …
• Wie roerende goederen met voorbehoud van vruchtgebruik wil schenken, moet dit via een geregistreerde schenking doen, dus via de notaris. Je betaalt dan schenkbelasting, waardoor het probleem of het risico van de verdachte periode zich niet stelt.
• Stel je vast dat je als schenker het einde van de verdachte periode niet zal halen (bijv. door ziekte), dan heb je de mogelijkheid om je hand- of bankgift alsnog te laten registreren door een notaris. Op die manier beperk je alsnog de fiscale schade en wordt er schenkbelasting geheven. Zo vermijd je erfbelasting en speelt ook de verdachte periode niet meer mee.