Vooruitblik op 2024: de omgekeerde wereld

2024 belooft een pittig jaar te worden met heel wat in het vooruitzicht. We overlopen het voor jullie en proberen vooruit te kijken. Al lijkt het dan wel wat alsof de wereld op zijn kop staat…

Op 1 februari verwachten we een aangekondigde prijsstijging bij de NMBS. Dat is slechts een voorbode voor grondige hervormingen eind dit jaar. Het seniorenticket wordt afgeschaft, maar ook het voordelige tarief voor houders van een kaart ‘grote gezinnen’ bijvoorbeeld. Het alternatief dat in ontwikkeling is zal duurder zijn en complexer. Een standaard korting, een aan te kopen kortingskaart die dan recht zal geven op een extra korting én een maximumtarief… Hoeveel een en ander zal kosten en welke korting er dan voorzien wordt, is nog niet bepaald.
Intussen vinden mensen geen bushalte meer van De Lijn in hun buurt, aan het woonzorgcentrum of ziekenhuis en hebben anderen wel nog een bushalte, maar komt de bus niet meer voorbij. Gevolg: gezellig terug met z’n allen in de auto? Een omgekeerde wereld!

2024 is het jaar van de verkiezingen. Voor het eerst vallen in ons land alle verkiezingen in één jaar en wereldwijd is 2024 het jaar met de meeste verkiezingen ooit. De federale overheid werkt aan een campagne om de participatiegraad aan de stembusgang te verhogen (zeker ook bij ouderen). Vlaanderen voorziet ook in een campagne om deelname aan de verkiezingen aan te moedigen. Voor het eerst zullen deze lokale verkiezingen immers geen verplichte opkomst meer kennen. Beide campagnes lopen echter volledig naast mekaar en dreigen zelf tegenstrijdige boodschappen te verspreiden. Wij hameren op overleg, maar dat is blijkbaar heel moeilijk. De logica overkop.

Momenteel is Batopin, het samenwerkingsverband van vier grootbanken, bezig met het vervangen van de bankspecifieke geldautomaten door neutrale cashpunten. Deze operatie is al een tijdje aan de gang, waardoor het stilaan tijd wordt voor zowel een kwalitatieve evaluatie als een inventarisatie van de blinde vlekken, locaties waar een cashpunt zou moeten komen omwille van een haalbare geografische spreiding. In het voorjaar lanceren we daarom een bevraging (zowel online als op papier) die we zullen verspreiden onder de lokale belangenbehartigers. Doel is om een kwalitatief inhoudelijk dossier samen te stellen dat we tegen de zomer met de wereld kunnen delen.

Half 2024 verloopt ook het charter op de universele bankdienstverlening. Dit charter werd als ‘gentlemen’s agreement’ afgesloten met de banken. Uitgangspunt: niet digitaal vaardige klanten kunnen tegen een maximumprijs van 60 euro per jaar een aantal fysieke verrichtingen aan het loket van hun bank laten uitvoeren (overschrijvingen, stortingen, …). OKRA is altijd voorstander geweest om het recht op fysieke dienstverlening in een wettelijk kader te gieten en het niet over te laten aan de goodwill van de sector. Het charter verloopt in volle verkiezingsperiode en aangezien de politiek nu al in kiesmodus zit, hoeven we niet te rekenen op enige politieke inzet hieromtrent. Hoe het verder moet met de universele bankdienstverlening na juni 2024 is dan ook hoogst onduidelijk. We zullen het niet nalaten om ook hier de kat de bel aan te binden.

Momenteel is Batopin, het samenwerkingsverband van vier grootbanken, bezig met het vervangen van de bankspecifieke geldautomaten door neutrale cashpunten. Deze operatie is al een tijdje aan de gang, waardoor het stilaan tijd wordt voor zowel een kwalitatieve evaluatie als een inventarisatie van de blinde vlekken, locaties waar een cashpunt zou moeten komen omwille van een haalbare geografische spreiding. In het voorjaar lanceren we daarom een bevraging (zowel online als op papier) die we zullen verspreiden onder de lokale belangenbehartigers. Doel is om een kwalitatief inhoudelijk dossier samen te stellen dat we tegen de zomer met de wereld kunnen delen.

In 2025 wordt de dienstencheque volledig gedigitaliseerd. Eigenlijk betekent dit de facto het verdwijnen van de papieren dienstencheque. Minister Brouns belooft een versoepeling van het volmachtsysteem zodat niet digitaal vaardige gebruikers het bestellen van cheques, het betwisten of uitbetalen van prestaties, … kunnen uitbesteden aan derden. Eigenlijk komt dat neer op een oneigenlijk gebruik van volmachtsystemen voor handelingsonbekwame mensen. Om nog maar te zwijgen over heikele punten zoals zelfbeschikkingsrecht, privacy issues, enz.

Als het van Vlaanderen afhangt, komt er in 2025 ook een ‘slim’ (lees: digitaal) systeem om statiegeld te voorzien op petflesjes en blikjes. Via een smartphone of thuisscanner (zelf aan te kopen?) moet je een QR-code scannen, waarna het statiegeld verrekend kan worden. Ook hier blijven kwetsbare groepen verweesd achter. De enige hoop die hier nog rest is dat Vlaanderen samen met Wallonië en Brussel zal kiezen voor eenzelfde systeem, al zijn de meningen over die keuze nu nog verdeeld.

O ja, het belangrijkste: het klimaat en de opwarming van onze aardbol. De 1,5°C temperatuurstijging is zo goed als bereikt, maar er is nog altijd geen overeenkomt over bindende beperkende normeringen op de uitstoot van CO2. Het water staat, voor velen jammer genoeg letterlijk, tot aan de lippen, maar de noodzaak om drastisch en dringend in te grijpen is nog altijd niet bij alle beleidsmakers doorgedrongen. Straks is er geen wereld meer voor onze kinderen en kleinkinderen om op zijn kop te zetten.

Werk op de plank dus voor OKRA-BELANGENBEHARTIGING. Maar gedreven door goede moed en de inzet van bekwame en gemotiveerde vrijwilligers houden we het vuur aan de lont en blijven we geloven in een betere wereld, in recht en rechtvaardigheid… voor een wereld in evenwicht.